برآورد تابع تقاضای خطی تقریباً ایده آل چوب سوخت در مناطق روستایی جنگل های شمال ایران

کمبود اطلاعات در مورد شیوۀ مصرف انرژی از زی تودۀ (زیست توده) گیاهان و متغیرهای تاثیرگذار در مصرف آن سبب عدم قطعیت در مدل های سیاستگذاری برای انرژی و حفاظت از محیط زیست است. در حدود نیمی از جمعیت جهان که اغلب در کشورهای در حال توسعه زندگی می کنند، برای تأمین نیاز انرژی خود به منابع انرژی جامد همانند زی تودۀ گیاهی و زغال وابسته اند. با توجه به اینکه کشور ما دارای ذخایر غنی سوخت های فسیلی است، انتظار می رود استفاده از سایر منابع انرژی همانند هیزم رایج نباشد، اما به دلیل نقص در سیستم توزیع سوخت های فسیلی، فقر روستایی و زندگی وابسته به منابع طبیعی تجدید شونده، استفاده از چوب جنگل ها به عنوان منبع انرژی کمابیش رایج است. تقاضای جامعه برای چوب به عنوان منبع انرژی از تصمیمات روزمرۀ خانوارها سرچشمه می گیرد که خود متأثر از بودجۀ خانوار، هزینۀ زمان، دسترسی نسبی به چوب و سایر حامل های انرژی، قیمت هر کدام از منابع انرژی، و سایر عوامل اجتماعی و فرهنگی است. هدف کلی این مقاله، تخمین تابع تقاضای چوب جنگلی به عنوان سوخت در مناطق روستایی استان های شمالی کشور (گیلان، مازندران و گلستان) است. در این نوشتار از الگوی سیستم تقاضای تقریباً ایده آل خطی پویا و داده های فصلی بودجۀ خانوار سال های 1389-1370 استفاده شده است. هزینۀ چوب هیزمی، نفت سفید، گازوییل و گاز طبیعی از سایر کالاهای بخش مسکن، سوخت و روشنایی در هزینۀ خانوار جدا شده و جداگانه در مدل لحاظ شد. نتایج نشان داد که کشش قیمتی تقاضا در تمامی گروه های کالایی منفی است. کالاهای نفت سفید و گازوئیل جانشین چوب و گاز مکمل آن است. همچنین در این مناطق، حساسیت زیادی به تغییرات شاخص قیمت خوراک، مسکن و گازوئیل وجود دارد، به گونه ای که کشش قیمتی این سه گروه به ترتیب 22/1-، 03/1- و 36/1- است. براساس نتایج به دست آمده کشش قیمتی خودی هیزم برابر با 29/0- و کشش درآمدی این کالا نیز برابر 34/1 است.